مقالات
محمود فرشچیان
استاد محمود فرشچيان در سال ۱۳۰۸ در شهر هنرپرور اصفهان ديده به جهان گشود. پدرش كه مردي هنردوست بود با توجه به اشتياق فرزند به هنر نقاشي او را به كارگاه استاد حاج «ميرزاآقا امامي» رهنمون كرد.
فرشچیان در سال ۱۳۲۴ش به هنرستان هنرهای زیبای اصفهان رفت که در آن زمان استاد عیسی بهادری از شاگردان برجسته کمال الملک، مدیر آن بود. او در این هنرستان به مطالعه نقاشی و مینیاتور و طرح‌های برگرفته از کاشیکاری‌های ابنیه تاریخی اصفهان پرداخت و با رنگ‌ها و ابزار نقاشی آشنا شد.
فرشچیان در این سال‌ها با قراردادن موهای گربه سفید در انتهای پر کبوتر، قلم‌موهایی ظریف و انعطاف‌پذیر ساخت که همچنان در طراحی از آن قلم‌ها استفاده می‌کند. نخستین نمایش رسمی آثار او، در سال ۱۳۲۷ش، و در انجمن فرهنگی ایران و انگلیس بود که تابلو «دوش دیدم که ملائک در میخانه زدند» و چند تابلو دیگر که همگی در ۱۸ سالگی خلق شده بود، به نمایش گذاشته شد.
طراحی قالی و سرامیک‌سازی نیز دیگر هنرهایی بود که فرشچیان در هنرستان هنرهای زیبای اصفهان فراگرفت و چنان مهارتی یافت که در سال ۱۳۲۸ش یکی از گلدان‌های ساخته او را عیسی بهادری به آرتور پوپ، پژوهشگر مشهور فرهنگ و معماری ایرانی اهدا کرد.او در سال ۱۳۲۹ش از هنرستان هنرهای زیبای اصفهان دیپلم عالی گرفت
پس از پايان اين دوره به اروپا رفت و چند سالي در آنجا به مطالعه و بررسي آثار نقاشان برجسته غرب همت گماشت و در نتيجه همين مطالعات بود كه به رهيافتي تازه از هنر نقاشان با معيارهاي جهاني رسيد.
پس از بازگشت به ايران كار خود را در اداره كل هنرهاي زيباي تهران آغاز كرد و پس از مدتي به مديريت اداره هنرهاي ملي و استادي دانشكده هنرهاي زيباي دانشگاه تهران برگزيده شد. در اين ميان با كار و كوشش مداوم و خلق آثار شگفت‌انگيز، آوازه هنري او در ايران و در فراسوي مرزها گسترش يافت
استاد فرشچيان در حيطه نقاشي ايراني به وجود آورنده سبك و مكتب خاصي است كه در عين توجه به اصالت مباني سنتي اين هنر، با ابداع شيوه‌هاي نو، قابليت و كارايي نقاشي ايراني را افزايش داده است. او اين هنر را غنا بخشيد و از حالت الزامي يك پديده متكي به شعر و ادبيات رها ساخت و رسالت و ارزشي در حد ساير هنرها در نقاشي ايراني پديد آورد. نقاشي‌هاي استاد آميزه دلپذيري از اصالت و نوآوري است. وي با خطوط روان و تركيب‌بندي‌هاي ظريف و مدور، راز و رمزها و اشارات دروني نهفته را در آثار خود به وجود مي‌آورد. در همين حال با نوآوري در گزينش موضوع و پرداخت اثر به گستره‌اي فراتر از قالب‌هاي مرسوم مي‌رسد. رنگ‌هاي تابناك و مواجي كه در آثار استاد ديده مي‌شود، آيتي است از ابتكار كه افسانه‌اي به نظر مي‌رسد
آثار محمود فرشچیان
- تابلوی ضامن آهو یکی از زیباترین و نفیس‌ترین آثار محمود فرشچیان است که در موزه اختصاصی وی است؛ این اثر ارزشمند سال ۱۳۵۸ در ابعاد ۸۰ × ۱۰۰ سانتی‌متر بر روی مقوای بدون اسید با تکنیک اکریلیک و به سبک نگارگری خلق شده است و علاوه برداشتن ویژگی‌های کم نظیر ظاهری دارای محتوای معنوی و اعتقادی است. همچنین فرشچیان اثر دیگری با عنوان ضامن آهو ۲ در ۱۳۸۹ خورشیدی خلق کرده و این اثر را همزمان با ولادت فرخنده امام رضا (ع) به موزه آستان قدس رضوی اهدا کرد.
- تابلوی پنجمین روز آفرینش از تابلوهای نفیس محمود فرشچیان است که بر پایه آیه‌های متعدد قرآن کریم درباره مراحل ۶ گانه آفرینش جهان ترسیم شده است. این تابلو در ۱۳۵۲ خورشیدی با تکنیک اکریلیک روی مقوای بدون اسید و به سبک نگارگری ترسیم شده و در ۱۳۶۹ خورشیدی به موزه آستان قدس رضوی (واقع در صحن کوثر حرم مطهر) اهدا شده است.
- تابلوی شمس و مولانا در تابستان ۱۳۸۶ خورشیدی رونمایی و به صورت تمبر نیز منتشر شد. فرشچیان درباره این تابلو می‌گوید: در خلق این تابلو از شعر از دیو و دد ملولم و انسانم آرزوست الهام گرفتم و سعی کردم در آن رنگ‌هایی را به کار ببرم که حالت روحانی و جذبه و کشش مولوی نسبت به شمس را به خوبی نشان بدهد.
- تابلوی عصر عاشورا همچون روایت‌گری است که بدون اشاره مستقیم به حوادث گذشته، با بازنمود آثار به جای مانده از آن، ما را از بروز رخدادی که باعث ظهور این تصویر شده، آگاه می‌سازد.
- تابلوی ستایش به گفته وی این تابلو برداشتی از مفهوم آیه ‘یسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الأرْضِ’ است.
- تابلوهای آسمان چهارم و شام غریبان، یتیم نوازی علی با نام اصلی پناه و ابراهیم نبی از دیگر آثار مشهور محمود فرشچیان است.
- طراحی پنجمین ضریح حرم امام رضا (ع) و طرح ضریح جدید مقبره حضرت حسین بن علی (ع) در کربلا نیز اثر فرشچیان است.
جوایز محمود فرشچیان
- ۱۳۹۳: نشان افتخار جهادگر عرصه فرهنگ و هنر
- ۱۳۸۵: برگزیدگان چهاردهمین جشنواره رادیو و تلویزیون استان اصفهان
- ۱۳۸۰: چهره ماندگار
- ۱۳۷۹: انضمام نام هنرمند در فهرست روشنفکران قرن بیست و یکم
- ۱۳۷۴: مدال طلای جشنواره بین‌المللی هنر، آمریکا
- ۱۳۷۲: نشان درجه یک هنر
- ۱۳۶۴: تندیس طلایی اسکار ایتالیا
- ۱۳۶۳: نشان هنر نخل طلایی ایتالیا
- ۱۳۶۳: تندیس طلایی اروپایی هنر، ایتالیا
- ۱۳۶۲: دیپلم آکادمیک اروپا، آکادمی اروپا، ایتالیا
- ۱۳۶۱: دیپلم لیاقت دانشگاه هنر، ایتالیا
- ۱۳۶۰: مدال طلای آکادمی هنر و کار، ایتالیا
- ۱۳۵۲: جایزهٔ اول وزارت فرهنگ و هنر، ایران
- ۱۳۳۷: مدال طلای جشنوارهٔ بین‌المللی هنر، بلژیک
- ۱۳۳۱: مدال طلای هنر نظامی، ایران
آثار استاد فرشچیان در بیش از صدها نمایشگاه فردی و جمعی در ایران و سایر کشورها برپا گشته و با استقبال بسیار زیادی روبه‌رو شده است. برگزاری نمایشگاه‌های پی‌درپی معرف شهرت ایشان در پهنه جهانی است؛ به گونه‌ای که موزه‌ها و کتابخانه‌ها و مجموعه‌داران شخصی و عاشقان هنر به داشتن قطعه‌ای از آثار او مباهات می‌کنند.
با تأسیس موزه فرشچیان در مجموعه فرهنگی-تاریخی سعدآباد، سازمان میراث فرهنگی کشور بر آن شد تا فرصتی برای عموم هموطنان عزیز و هنردوستان جهان فراهم آورد تا از آثار این هنرمند بزرگ در یک مجموعه زیبا بازدید به عمل آورند. در این موزه بالغ بر هفتاد اثر از آثار استاد گردآوری شده است.
